⚠️ خرید فاکتور ارزش‌افزوده؛ پیامدها، تخلفات و نکات حیاتی
🧠 مقدمه
در سال‌های اخیر، پدیده‌ای به نام «خرید و فروش فاکتور ارزش‌افزوده» در برخی بخش‌های اقتصاد ایران به‌وجود آمده که عمدتاً برای کاهش مالیات، فرار مالیاتی یا افزایش اعتبار مالیاتی غیرواقعی استفاده می‌شود. این عمل، اگرچه ممکن است در ظاهر سودآور به‌نظر برسد، اما از دید قانون، یک تخلف مالیاتی جدی و جرم قابل پیگرد است. در این مقاله، ماهیت این پدیده، ریسک‌ها و مجازات‌های قانونی آن را بررسی می‌کنیم.
🧾 فاکتور ارزش‌افزوده چیست؟
فاکتور ارزش‌افزوده سندی است که شامل مبلغ کالا یا خدمات و مالیات بر ارزش‌افزوده (معمولاً ۹٪) است. فروشنده‌های مشمول موظف‌اند این مالیات را از خریدار دریافت و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. این فاکتورها پایه محاسبه اعتبار مالیاتی و هزینه‌های قانونی در حسابرسی هستند.
❗ خرید فاکتور ارزش‌افزوده یعنی چه؟
خرید فاکتور ارزش‌افزوده یعنی یک فرد یا شرکت، بدون آنکه واقعاً خرید یا معامله‌ای انجام داده باشد، اقدام به خرید فاکتور رسمی از شرکت‌های دیگر می‌کند تا:
هزینه‌های ساختگی در دفاتر ثبت کند
اعتبار مالیاتی کاذب کسب کند
بدهی مالیاتی خود را کاهش دهد
این اقدام معمولاً با قصد تقلب در اظهارنامه‌های مالیاتی انجام می‌شود.
⚖️ این کار از نظر قانونی چه حکمی دارد؟
بر اساس قانون مالیات بر ارزش‌افزوده، این کار تخلف مالیاتی و حتی جرم کیفری محسوب می‌شود:
✅ مواد قانونی مرتبط:
ماده ۲۲ قانون مالیات بر ارزش‌افزوده: استفاده از فاکتورهای صوری = تخلف قابل جریمه
ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم: تخلفات مستند منجر به جریمه ۲۰٪ تا ۵۰٪ مبلغ مالیات
قانون مبارزه با پولشویی: در صورت اثبات سوء نیت، حتی پیگرد کیفری
🔥 پیامدهای احتمالی برای خریداران فاکتور جعلی
رد کامل هزینه‌های ثبت‌شده
رد اعتبار مالیات بر ارزش‌افزوده
جریمه نقدی سنگین (تا ۲ برابر مالیات فرار کرده)
محرومیت از معافیت‌های مالیاتی
بازرسی ویژه و مسدود شدن کد اقتصادی
معرفی به مراجع قضایی و تشکیل پرونده کیفری
🤔 چرا برخی کسب‌وکارها به خرید فاکتور روی می‌آورند؟
دلیل توضیح
کم‌کردن سود ابرازی برای پرداخت کمتر مالیات
نداشتن مدارک کافی برای هزینه‌ها ثبت هزینه‌های صوری برای جبران
افزایش اعتبار در معاملات ارائه اسناد مالی جعلی به بانک یا پیمانکاران
ناآگاهی برخی به اشتباه فکر می‌کنند که راهی بی‌خطر است
✅ راه‌حل‌های قانونی جایگزین
ثبت دقیق همه هزینه‌ها و درآمدها با فاکتور واقعی
استفاده از مشاوران مالیاتی مطمئن
پیروی از سامانه مودیان و صدور فاکتور الکترونیکی
ثبت‌نام در نظام مالیاتی و گزارش‌دهی شفاف
🧾 نتیجه‌گیری
خرید فاکتور ارزش‌افزوده اقدامی پرریسک، غیرقانونی و به‌شدت آسیب‌زا برای اعتبار و پایداری کسب‌وکار شماست. نه‌تنها سودی پایدار ندارد، بلکه شما را در معرض جریمه، رد دفاتر، و حتی پیگرد قضایی قرار می‌دهد. راه درست، شفافیت مالی و حسابرسی دقیق است، نه فاکتورسازی جعلی.
کاربران همچنین می‌پرسند:
چگونه فاکتور صوری را تشخیص دهیم؟
جریمه استفاده از فاکتور جعلی چقدر است؟
آیا می‌توان فاکتورهای خریداری‌شده را اصلاح یا ابطال کرد؟
